Luizen

Hoe krijg ik luizen?
Hoe spoor ik luizen op?
Hoe behandel ik luizen?
Hoe bescherm ik me tegen luizen?

Luizen zijn zeer besmettelijk, maar onschadelijk voor de mens. Hygiëne speelt geen enkele rol, iedereen is er gevoelig voor. De luis overleeft enkel op de mens, niet op huisdieren.

Luizen zijn op verschillende manieren op te sporen en makkelijk te behandelen. En gelukkig kun je de kans op besmetting verkleinen.

De luis voedt zich door bloed op te zuigen, 5 à 6 keer per dag. Heeft het beestje gegeten, dan verandert zijn kleur van lichtgrijs of bruin naar rood.

Een volwassen luis leeft 23 tot 30 dagen. Maar zonder gastheer overleeft dit beestje max. 55 uur. Reden zijn een gebrek aan voeding en een gevoeligheid aan temperatuur en luchtvochtigheid.

Bij een lage of zeer hoge temperatuur of lage luchtvochtigheid sterft de luis zelfs.

Ook neten zijn gevoelig voor warmte. Tien percent overleeft zes dagen bij kamertemperatuur. Na tien dagen overleeft er geen enkele.

HOE KRIJG IK LUIZEN?

Bij langdurig contact - zoals knuffelen of samen slapen- kruipen luizen van hoofd naar hoofd. Ook via voorwerpen zoals sjaals, lakens en kammen vindt de luis haar weg. Al is dit minder voorkomend. Dit beestje overleeft eveneens in het water, het blijft dus drijven. Kinderen met luizen moeten daarom een badmuts op.

HOE SPOOR IK LUIZEN OP?

Kijk en inspecteer : scheid de haren met je vingers en doorzoek ze systematisch. Niet zo makkelijk, want donkere luizen zie je amper in donker haar. Luizen zijn ook lichtschuw en kruipen weg.

Of beter: doe de nat-kamtest met een geschikte luizenkam, de meest doeltreffende methode. Je kan zien of er een besmetting is en of de behandeling met een product goed gewerkt heeft.

Dit is wat je doet:

1. Maak het haar nat
2. Breng een grote hoeveelheid conditioner aan; laat enkele minuten inwerken
3. Kam het haar eerst met een gewone kam, van achter naar voren. Zo vermijd je knopen.
4. Kam het haar met een luizenkam. Vertrek van de haarbasis aan de hoofdhuid. Schuif op van het ene naar het andere oor. Na elke kambeweging veeg je de kam af aan een wit stukje keukenrol. Kijk of je luizen bespeurt.
5. Verwijder de eventuele luizen of neten uit de kam met een tandenstoker.
6. Spoel de conditioner uit zonder het haar te drogen.
7. Kam het natte haar met een gewone kam in de tegenovergestelde richting. Dus van voor naar achter om knopen te vermijden.
8. Kam opnieuw systematisch zoals in punt 4.
9. Veeg opnieuw de luizenkam af na elke kambeweging. En controleer het schuim op luizen.
10. Ontsmet de kam na de behandeling: maak hem schoon in water van 60 C° ofwel leg hem een uur in een alcoholische oplossing.

HOE BEHANDEL IK LUIZEN?

Doe de nat-kam-test en behandel enkel de personen die levende luizen hebben. Zeer belangrijk is het om iedereen tegelijk te behandelen!

Luizen bestrijd je met een insecticide. Deze vind je in de apotheek. De concentratie van dit product hangt af van het type en het merk. Er bestaan producten op basis van permethrine, malathion, pyrethroïden.

Insecticide vind je in de vorm van lotions, sprays, conditioners, schuimen, enzovoort. Een shampoo is het minst efficiënt door de beperkte contactduur. De meeste producten moet je na zeven dagen herhalen.

Lees de bijsluiter aandachtig, de instructies zijn belangrijk voor een goed resultaat. En je veiligheid, want deze producten zijn giftig. Vermijd contact met ogen en slijmvliezen en gebruik het product in een goed geventileerde ruimte.

Heb je astma, gebruik dan geen alcoholische lotions. Gebruiken deze producten ook beter niet: kinderen onder één jaar, zwangere vrouwen, vrouwen die borstvoeding geven en personen met een allergie voor dergelijke producten. Behoor je tot deze groep, dan volg je best een alternatieve behandeling.

HOE BESCHERM IK ME TEGEN LUIZEN?

1. Controleer regelmatig de haren van je kinderen op luizen. Gebruik de nat-kam-methode
2. Controleer elke gezinslid en behandel iedereen die luizen heeft tegelijkertijd. Ofwel met de nat-kam-methode ofwel met een luizenproduct
3. Controleer veertien dagen na de behandeling of er nog luizen zijn. Anders moet je de behandeling opnieuw doen. Kies een andere methode.
4. Stel je luizen vast, meld dit aan je kinderdagverblijf, onthaalouders of school. Zo informeer je andere ouders en vermijd je een verdere verspreiding.
5. Meld de besmetting ook aan vrienden en familie. Of iedereen met wie je de laatste drie weken in contact bent geweest.
6. Wees bij besmetting extra waakzaam voor overdracht via mutsen, sjaals, borstels en kammen. Hang ook jassen zo ver mogelijk uit elkaar.
7. Maak kammen, borstels en speldjes schoon in water van 60°C. Of dompel ze een uurtje onder in een alcoholische oplossing.
8. Vermijd risico's en was het beddegoed, de lakens, pyama's, jassen, mutsen, sjaals enzovoort, op minimum 60°C.
9. En moeilijk wasbare materialen? Die bewaar je één week in een afgesloten plastic zak of je stopt ze in de diepvriezer.

WAT IS DAT, EEN LUIS?

De luis is een langwerpig insect, lichtgrijs tot bruin van kleur. Met een vlak, spits toelopend lijfje van drie à vier millimeter lang. Het mannetje is iets kleiner dan het vrouwtje.

Een luis heeft geen vleugels, kan niet springen of vliegen. Het beestje heeft wel zes poten met op het uiteinde een klauwtje, waarmee het haren vastgrijpt en zich zeer snel kan verplaatsen.

VAN EITJE TOT VOLWASSEN LUIS

Een vrouwelijke luis legt zo'n zes eitjes per dag, heel dicht bij de hoofdhuid.

Rond het eitje en het haar legt ze een laagje sneldrogende lijm. Het eitje plakt vast aan het haar; je kan het niet wegschudden. Dit stevig, zeer klein omhulsel noemen we een neet ( 0,3 mm tot 0,8 mm).

Neten vind je vaak op de warmste plekken op het hoofd. Zoals achter de oren en de nek. De neet heeft deze lichaamswarmte nodig om een volwassen luis te worden.

Een neet met een levende luis is geelwit tot parelmoerkleurig, met een dode luis is-ie bruinzwart. Een lege neet is helderwit.

Levenscyclus van de luis:
Dag 1: het eitje wordt gelegd
Dag 7 à 10: de nymfe breekt uit de neet
Dag 9 t.e.m dag 17: drie nymfestadia
Dag 13 t.e.m. 22: de volwassen luis paart en legt eitjes
Dag 14 t.e.m. 23: nieuwe eitjes

WELKE LUIZENKAM GEBRUIK IK BEST?

Kies voor een kam met een optimale afstand tussen de tanden. Zo'n 0,2 à 0,3 mm van elkaar. De vorm van deze tanden moet in doorsnede hoekig zijn, niet rond.

Zorg ervoor dat de luizenkam voldoende flexibel is. Stugge tanden breken te snel. En kies liefst een kam met een lichte kleur, zo kan je de luis beter zien.

EEN ALTERNATIEF VOOR INSECTICIDE

Mag of wil je geen insectide gebruiken? Een behandeling met dimethicon lotion is even doeltreffend. Dit is een lotion op basis van siliconen die de hoofdluis verstikt.

Dit is wat je moet doen:

1. Verdeel de lotion op droog haar over het volledige haaroppervlak.
2. Laat de lotion acht uur of één nacht inwerken; liefst voor het slapengaan
3. Was daarna het haar met een normale zachte shampoo. Spoel overvloedig en droog natuurlijk.
4. Herhaal dit na zeven dagen. Zo verwijder je de intussen uitgekomen neten.
5. Kam tussendoor regelmatig.

Een ander alternatief is de nat-kam-methode. Pas dit om de drie à vier dagen toe, gedurende minimaal twee weken. Deze methode is even doeltreffend als een luizenproduct. Want het volgt de levenscyclus van de luis.

Bij de eerste kambeurt verwijder je alle luizen uit het haar. Zo komen er geen nieuwe neten meer bij. De neten die overblijven, komen uit in de daaropvolgende zeven à tien dagen. Deze verwijder je bij de volgende kambeurten. Na veertien dagen zijn alle luizen meestal weg.

Laatst aangepast op 19/12/2008