Anticonceptie

'Anti' betekent tegen, 'conceptie' betekent bevruchting.

De vruchtbaarheid bij de man en de vrouw is een natuurlijk proces. Met anticonceptie grijp je in, je voorkomt dat een zwangerschap optreedt.

Je hebt een aantal technieken en methoden om dit te doen. We onderscheiden hormonale anticonceptie, niet-hormonale en sterilisatie.

Opgelet, niet alle methoden zijn even betrouwbaar. De betrouwbaarste zijn:

de sterilisatie (definitief)
het condoom in combinatie met andere methoden zoals de vaginale ring
de orale anticonceptiepil ofwel 'de pil'
de anticonceptiepleister
het hormoonhoudend spiraaltje
het anticonceptiestaafje

Deze technieken en methoden zijn individuele keuzes. Je moet ze eenvoudig kunnen toepassen en plannen, liefst zonder hulpverleners.

Ze mogen je gezondheid niet schaden en je seksuele relatie niet verstoren. De vruchtbaarheid moet ook meteen terugkeren, zodra je de anticonceptie staakt.

VRUCHTBAARHEID
De man produceert elke dag miljoenen zaadcellen in de zaadbal. Deze cellen worden:

opgeslagen in de bijbal om er enkele weken te rijpen;
daarna continu via de zaadleider vervoerd naar de zaadblaas achter de prostaat;
en opgeslagen tot de ejaculatie plaatsvindt.

Een deel van de zaadcellen komt tot rijping, andere worden afgebroken.

Twee factoren bepalen de vruchtbaarheid van de man, en dus de kwaliteit van het sperma:

de hoeveelheid zaadcellen in het spermavocht
de beweeglijkheid waardoor de zaadcel de eicel kan bevruchten

De vrouw heeft al haar eicellen in haar eierstokken van bij haar geboorte. Vanaf haar puberteit heeft zij per menstruatiecyclus één eicel die rijp gemaakt wordt. Deze eicel:

rijpt eerst gemiddeld twee weken totdat ze klaar is voor de eisprong (ovulatie);
verlaat dan de eierstok;
en begint een tocht van enkele dagen door de eileider naar de baarmoeder

Door een samenspel van hormonen maakt de baarmoeder progesteron aan. Zo kan een bevruchte eicel zich eventueel innestelen.

Volgt er geen bevruchting, dan wordt het voorbereidend material afgebroken en heeft de vrouw na twee weken haar maandstonden (menstruatie). Een cyclus van gemiddeld 28 dagen die zich herhaalt tijdens haar hele vruchtbare levensfase, tot haar menopauze (overgang).

Bevrucht de zaadcel wél de eicel, dan nestelt het bevrucht eitje zich in de baarmoederwand. De menstruatie blijft uit, de zwangerschap begint.

ZWANGERSCHAP
De mannelijke zaadcel bevrucht de vrouwelijke eicel. Zo wordt de bevruchte eicel (zygote) gevormd. Deze zygote nestelt zich in de baarmoeder en wordt een embryo. De vrouw is zwanger.

Met anticonceptie kan je voorkomen dat de zaadcel de eicel bevrucht. Of dat de bevruchte eicel zich nestelt in de baarmoederwand.

TECHNIEKEN EN METHODEN OM EEN ZWANGERSCHAP TE VOORKOMEN
Hormonale anticonceptiemethoden voor de vrouw:

de orale anticonceptiepil ofwel ‘de pil’
de prikpil door injectie: werkt zo’n twaalf dagen lang
de anticonceptiepleister: drie weken dragen, één week niet
het anticonceptiestaafje ter grootte van een lucifertje in de bovenarm: werkt drie jaar lang
de vaginale anticonceptiering: drie weken dragen, één week niet
het hormoonhoudend spiraaltje: beschermt vijf jaar lang
de morning-afterpil oftwel noodpil: belemmert de innesteling van de bevruchte eicel

Niet-hormonale anticonceptiemethoden voor de man en de vrouw:

volledige onthouding; dit is natuurlijk geen anticonceptie!
het koperhoudend spiraaltje: laat de bevruchte eicel niet innestelen
het condoom en het vrouwencondoom: een fysieke barrière tussen de eicel en de zaadcel; voordeel is dat het condoom ook seksueel overdraagbare aandoeningen voorkomt.
onthouding tijdens de vruchtbare periode of de kalender-of temperatuurmethode: deze methode is niet betrouwbaar!
de coïtus interruptus ofwel terugtrekken voor de ejaculatie: ook niet betrouwbaar!

Definitieve sterilisatie:

bij de vrouw wordt de eileider met een clip of ring dicht gebrand of kan een veertje in de eileider geplaatst worden.
bij de man wordt de zaadleider afgesloten (vasectomie)

Laatst aangepast op 26/09/2008